काठमाडौं, बिशालनगर —
तिहारको झिलिमिली रंग र बालबालिकाको हाँसोले शनिबार बिहानैदेखि बिशालनगर उज्यालो बनेको थियो । त्यो दिन केवल दियो र बत्तीले मात्र होइन, सृजनशीलता र ममताको उज्यालोले पनि आकाश झिलिमिली थियो । यही उज्यालो बीच वेनडी हाउस स्कूल, सेन्टर फर अटिज्म, वेनडी इन्क्लुसिभ स्कूल र सानफोर्ट वर्ल्ड स्कूल परिवारको संयुक्त सहकार्य आयोजित “तिहार मेला २०२५” एक भव्य सांस्कृतिक पर्वका रूपमा सम्पन्न भयो, जसले शिक्षा, कलात्मकता, सहकार्य र समावेशीताको सुन्दर सन्देश फैलायो ।
कार्यक्रम बिहान ११ बजेदेखि सुरु भएको थियो । विद्यालयको आँगनमा रंगीन बल्ब, पुष्पमालाले सजिएको मञ्च र बालबालिकाले तयार पारेका दिया, माटाका भाँडा, हस्तकलाका सामग्री, मिठा परिकार, खेलकुदका स्टल र चित्रकला प्रदर्शनीहरूले वातावरण स्वर्गीय बनाइरहेको थियो । साना हातहरूले बनाएका ती वस्तुहरूमा मेहनतको गन्ध र मायाको चमक थियो ।
त्यो बीचमा विद्यालयकी ऊर्जावान र दूरदर्शी प्रिन्सिपल ललिता प्रसाईं पनि विद्यार्थीसँगै हाँस्दै, बोल्दै, र प्रोत्साहित गर्दै देखिन्थिन् । उनको अनुहारमा अभिभावकका लागि सान्त्वना, विद्यार्थीका लागि उत्साह, र शिक्षकका लागि प्रेरणा झल्किरहेको थियो । उनले भनिन् –
“हामीका यी बालबालिकाले हामीलाई जीवन बुझ्न सिकाउँछन् — सिर्जना गर्न, साझा गर्न र माया बाँड्न।”
वास्तवमै, ललिता प्रसाईंको नेतृत्वले विद्यालयको वातावरणलाई शिक्षा र संवेदनाको संगममा रूपान्तरण गरेको छ । उनी ‘सेन्टर फर अटिज्म’ र वेनडी हाउस स्कूल दुवैको संयोजक आत्मा हुन्, जसले अटिजम भएका बालबालिकालाई आत्मविश्वासपूर्वक समाजको केन्द्रमा ल्याउने कार्य गरिरहेकी छन् ।
मेला केवल रमाइलो कार्यक्रम थिएन — यो थियो ‘सीप र आत्मनिर्भरताको पाठशाला । विद्यालयले ‘Learn and Earn (सिकौं र आर्जन गरौं)’ भन्ने नारालाई आत्मसात गर्दै, बालबालिकालाई पुनः प्रयोग गर्न मिल्ने सामाग्रीबाट नयाँ उत्पादनशील वस्तुहरू निर्माण गर्न सिकाएको थियो । यसले तिनमा सिर्जनात्मक सोच र आर्जनको चेतना दुवै विकास गर्‍यो ।
यस कार्यक्रमको आयोजनामा वेनडी हाउस स्कूल, सेन्टर फर अटिज्म, वेनडी इन्क्लुसिभ स्कूल र सानफोर्ट वर्ल्ड स्कूल परिवारको संयुक्त सहकार्य थियो । सम्पूर्ण शिक्षक, विद्यार्थी, अभिभावक र स्थानीय समुदाय एकताबद्ध भएर अघि बढेका थिए ।
मेला भित्र रंगीन बत्ती र फूलको सजावट, तिहारको पारम्परिक धुन, बालबालिकाको नृत्य, स्वादिला खानाका स्टल, खेलकुदका प्रतिस्पर्धा र कलात्मक प्रदर्शनीहरूले सबैलाई मन्त्रमुग्ध बनाए । सृजनामा सहभागी हुन नसक्ने विद्यार्थीहरूका लागि पनि रमाइला खेलकुदका गतिविधि राखिएका थिए, जहाँ जित्नेहरूलाई पुरस्कारले सम्मान गरियो ।
प्रधानाध्यापिका ललिता प्रसाईं बीचबीचमा अभिभावकहरूसँग संवाद गर्दै थिइन्— उनीहरूको सन्तानका सृजनामा गर्व अनुभव गर्दै, हरेक बालकको प्रयासको कदर गर्दै । अभिभावकहरू पनि विद्यालयप्रतिको आभार व्यक्त गर्दै थिए । “यो विद्यालयले हाम्रा छोराछोरीलाई केवल पढाएको होइन, जीवन बुझ्न सिकाएको छ,” एक अभिभावकले भावुक हुँदै भने ।
त्यो वातावरणमा प्रसाईंको नेतृत्वशैली आफैंमा प्रेरणादायी देखिन्थ्यो— न त कुनै औपचारिकता, न दूरी; उनी साना बालिकाहरूका दियो बाल्ने साथी थिइन्, अभिभावकका सल्लाहकार थिइन्, र शिक्षकहरूको मार्गदर्शक पनि ।
मेला साँझतिर दीप र बत्तीले झनै उज्यालो बन्यो । संगीत गुन्जियो, र बालबालिकाहरू खुशीको उज्यालोमा नाचिरहेका थिए । प्रसाईंले अन्त्यमा भनिन्—
“हाम्रो उद्देश्य केवल मेला मनाउने होइन, हरेक बालकको मनमा उज्यालो बाल्ने हो — जसले समाज नै रोशन बनाउँछ।”
शनिबार तिहार मेला एउटा विद्यालयको आयोजनाभन्दा बढी बन्यो— त्यो सामुदायिक प्रेम, समावेशी चेतना र सृजनशीलताको उज्यालो पर्व बन्यो । वेनडी हाउस स्कूलको यो यात्रा  एउटा सन्देश बन्यो—साँचो तिहार त्यो हो, जहाँ प्रत्येक बालकको प्रतिभा, प्रत्येक शिक्षकको समर्पण र प्रत्येक अभिभावकको आशा एउटै उज्यालोमा मिसिन्छ।”